برج خنک کننده خشک غیر مستقیم همان برج خنک کننده خشک است با این تفاوت که آب خنک شده در این سیستم به صورت غیر مستقیم در فرآیند برای خنک کردن سیال دیگر یا بخار به کار می رود. در اینجا هم همان روابط ترمودینامیکی برج خنک کننده خشک برقرار است و دمای آب خارج شده از برج می تواند تا ۵ درجه سانتیگراد بالای دمای خشک خنک شود. این آب سپس به انواع مبدل ها وارد شده و سیال هدف را خنک می کند ، می توان گفت که سیال هدف با توجه به راندمان مبدل حرارتی معمولا تا حدود ۸ درجه سانتیگراد بالای دمای خشک خنک خواهد شد. با توجه به اینکه کل فرآیند در سیکل بسته انجام می شود بنابراین هیچ گونه رسوب گذاری نداریم و همینطور به دلیل خشک بودن برج مصرف آب نخواهیم داشت.
بخار خروجی از توربین ابتدا در داخل یک کندانسور توسط آب بعنوان سیال خنک کننده کندانس شده و به مایع تبدیل میگردد. آب گرم وارد برج خنک کننده خشک غیر مستقیم شده ، یک سری لوله های پره دار شده و با دمیدن هوه بر روی لوله ها خنک میشود و دوباره به سیستم برگردانده میشود. چون در این سیستم ها از یک سیال واسطه که همان آب است در خنک سازی و تبدیل بخار به مایع در داخل کندانسور استفاده میشود و مستقیما از هوا استفاده نمیشود به آن سیستم غیر مستقیم اطلاق میشود. بسته به نوع کندانسور که در این قبیل سیستم ها مورد استفاده قرار میگیرد روش خنک سازی خشک غیر مستقیم به سه صورت انجام میشود:
· برج خنک کننده خشک غیر مستقیم با استفاده از کندانسور سطحی
· برج خنک کننده خشک غیر مستقیم با استفاده از کندانسور پاششی ( جت یا تماس مستقیم )
· برج خنک کننده خشک غیر مستقیم با استفاده از سیال خنک کننده آمونیاک
در اولین روش که از کندانسور سطخی استفاده میشود بخار خروجی از توربین وارد کندانسور شده و با عبور از روی لوله های حاوی آب خنک کننده بصورت کندانس در می آید و در اثر انتقال حرارت آب موجود درون لوله ها گرم میگردد.سپس آب گرم خروجی از کندانسور به سمت برج خنک کننده خشک غیر مستقیمفرستاده شده و با عبور از یکسری لوله های پره دار و توسط دمیده شدن هوا بصورت طبیعی و یا اجباری سرد میشود.
در دومین روش از کندانسور پاششی یا تماس مستقیم استفاده می شود. در این نوع، بخار خروجی از توربین وارد کندانسور شده و با آب سرد کننده مخلوط می گردد. آب سرد کننده باعث کندانس شدن بخار خروجی از توربین می گردد. آب سرد کننده و بخار تقطیر شده در انتهای کندانسور جمع آوری و مقداری از آن توسط پمپ گردشی به برج خنک کننده خشک غیر مستقیم برگردانده شده و در آنجا توسط دمیده شدن هوا سرد می شود. مابقی آب هم به سمت تغذیه آب نیروگاه رفته و به سمت بویلر ها برای تولید بخار فرستاده می شود.این نوع از سیستم خنک کن خشک ، برج خنک کننده هلر نامیده میشود.
در نوع سوم از آمونیاک به عنوان سیال خنک کننده در کندانسور استفاده می شود. مایع آمونیاک در حال اشباع دارد کندانسور شده و پس از گرفتن گرمای بخار، به بخار اشباع آمونیاک تبدیل شده و سپس وارد سیستم خنک کننده گشته و بصورت مایع در می آید و دوباره به سمت کندانسور پمپ می شود. باید یاد آور شویم که این روش خنک سازی در اشل صنعتی چندان مورد استفاده ندارد.
· در یک برج خنک کننده خشک غیر مستقیم برای خنک سازی از هوا استفاده میشود و نیازی به سیال سرد کننده نیست و در نتیجه میزان مصرف آب در مقایسه با سیستم های خنک کننده مرطوب بسیار کمتر است. بنابر این در مناطقی که با مشکلات کمبود آب مواجه هستند استفاده از این سیستم ها توصیه می شود وکاهش مصرف آب برج خنک کننده را به دنبال خواهد داشت.
· در کارخانجاتی که از سیستم خنک سازی خشک استفاده می کنند بدون توجه به دسترسی منابع آبی میتوان کارخانه را در هر محلی تاسیس نمود.
· قسمتهای مختلف برج خشک قابل تعویض جز به جز میباشد لذا انتخاب اجزای ارزان قیمت باعث کاهش میزان سرمایه آب گذاری اولیه می شود و به کمک پیشرفت سریع تکنولوژی در دوره های کوتاه میتوان برای تعویض اجزا اقدام نمود.
· از آنجاییکه سیستم های خشک از آب بعنوان سیال سرد کننده استفاده نمی کنند پس احتیاج به افزودن مقادیر زیاد مواد شیمیایی جهت تصفیه آب ندارند و همینطور به دوره های تمیزکاری مانند سیستم های مرطوب نیز نیاز نمی باشد.
· سیستم های خنک کننده ی خشک باعث آلودگی منابع آبی نمی گردند که این آلودگی در سیستم های تر شامل آلودگی شیمیایی و آلودگی حرارتی منابع آب می باشد.
· برج خنک کننده خشک غیر مستقیم اثرات نا مطلوب زیست محیطی مانند تشکیل ابر و بخارات قابل رویت که ناشی از پدیده تبخیر در برج های خنک کننده مرطوب میباشد را ندارد.
· در برج خنک کننده خشک غیر مستقیم میزان خنک سازی بر مبنای دمای حباب خشک محیط می باشد. یعنی حداقل دمای سیال خنک شده به دمای حباب خشک محیط نزدیک تر می شود پس از آنجاییکه دمای حباب خشک معمولا از دمای حباب تر هوا بیشتر است، پس کارایی برج های خشک مخصوصا در روزهای گرم کمتر از برج خنک کننده مرطوب است.
· در برج خنک کننده خشک غیر مستقیم مستقیم چون خلا وجود دارد، نشت هوا یک مشکل اساسی محسوب می شود.
· در برج خنک کننده خشک غیر مستقیم از هوا به عنوان سیال خنک کننده استفاده می شود و اساس انتقال حرارت به روش جابجایی است نه تبخیر، پس در مقایسه با سیستم های مرطوب حجم هوای بیشتری از سیستم انتقال داده میشود، یعنی برج های خنک کننده ی خشک احتیاج به سطح انتقال حرارت بیشتری دارد لذا ابعاد آن در مقایسه به برج مرطوب بزرگتر است.
· برج خنک کننده ی خشک غیر مستقیم معمولا بزرگتر و از لحاظ مکانیکی پیچیده تر از سیستم مرطوب است. علاوه بر سطح انتقال حرارت بیشتر، سیستم خشک احتیاج به تعداد فن بیشتری برای عبور هوا دارد. یعنی تعداد الکتروموتور، گیربکس و شفت متحرک بیشتر، به همین دلیل هزینه برای یک واحد خشک مساله ی اساسی است.
· برج خنک کننده خشک غیر مستقیم احتیاج به سرمایه گذاری اولیه ی بیشتری دارد.
تجهیزات تکمیلی برج خنک کننده جهت کنترل، بهبود و افزایش کارایی برج خنک کننده نصب و مورد استفاده قرار می گیرند. این تجهیزات شامل سیستم های کنترل کیفیت آب برج خنک کننده مانند سیستم های فیلتراسیون ، سیستم تزریق اسید ، سیستم تزریق مواد شیمیایی ، سیستم تزریق کلر و … می باشند که جهت بهبود و کنترل کیفیت آب برج خنک کن مورد استفاده قرار می گیرند، شیر ها ، پمپ ها دیگر تجهیزات تکمیلی هستند که وجود آن ها برای به جریان انداختن آب و کنترل ورود آب حیاتی می باشد و سیستم کنترل هوشمند برج خنک کننده و ترموستات برای کنترل جریان الکتریکی و دور پروانه مورد استفاده قرار می گیرند.
به بررسی تجهیزات تکمیلی برج خنک کننده می پردازیم، این تجهیزات بنا به نیاز در کنار واحد های برج خنک کننده مورد استفاده قرار می گیرند:
یکی از تجهیزات تکمیلی برج خنک کننده سیستم فیلتراسیون آب برج خنک کن است که جهت جداسازی ذرات جامد و مواد خارجی موجود در آب خنک کننده که از طریق هوا و یا روش های دیگر وارد آب شده اند، در نظر گرفته شده است. همواره بخشی از آب درون حوضچه به سیستم فیلتراسیون ارسال شده و پس از انجام عمل جداسازی ناخالصی ها دوباره به حوضچه برگردانده می شود. این عمل به شفافیت آب کمک کرده و مانع از تشکیل و ته نشین شدن رسوبات در داخلحوضچه برج خنک کننده می گردد.
یکی دیگر از تجهیزات تکمیلی برج خنک کننده سیستم تزریق اسید است. معمولا برای تنظیم PH آب از اسید سولفوریک استفاده می شود. اسید در تانک های مخصوص، ذخیره شده و توسط پمپ های تزریقی در زمان های لازم به آب اضافه می شود. البته میزان تزریق اسید و زمان آن، براساس نتایج مربوط به آزمایش آب انجام می گیرد.
سیست تزریق مواد شیمیایی از دیگر تجهیزات تکمیلی برج خنک کننده می باشد. مواد بازدارنده رسوب، به نام دیسپرسانت شناخته می شوند. این مواد شیمیایی، مانع از رسوب در بخش های مختلف سیستم خنک کننده و مبدل های حرارتی می گردد که در زمان های لازم, توسط پمپ های تزریقی به آب اضافه می شود. برای جلوگیری از بروز پدیده ی خوردگی از مواد شیمیایی ضد خوردگی استفاده می شود. این مواد در تانک های مخصوص ذخیره شده و در زمان های لازم به آب اضافه می شود.
از دیگر تجهیزات تکمیلی برج خنک کننده سیستم تزریق کلر است که برای گند زدایی آب استفاده می شود.کلر در تانک های مخصوص ذخیره شده و توسط پمپ های تزریقی در زمان های لازم به آب اضافه می شود.میزان تزریق کلر بایستی به مقداری باشد که مقدار کلرین موجود در آب به میزان۱ mgcl2/lit تجاوز نکند.
مبدل های حرارتی و تجهیزات فرآیندی که آب خنک را جهت خنک سازی سیستم و محصولات فرآیند استفاده می کنند، مصرف کننده آب خنک می باشند.
شیرها از مهمترین تجهیزات تکمیلی برج خنک کننده می باشند که وظیفه کنترل و تنظیم جریان های مختلف موجود در یک برج خنک کن را انجام می دهند که شامل شیر های قطع جریان، شیرهای تنظیم جریان و شیر های آب جبرانی می باشد. نوع و تعداد و نحوه طراحی شیرها با توجه به نوع و اندازه برج و احتیجات مصرف کننده متفاوت است.
این شیرها معمولا از نوع دروازه ای و یا پروانه ای می باشد و در هر نوع برج های متقابل و برج خنک کننده جریان متقاطع در مسیر لوله های رایزر نصب می گردد که به منظور قطع جریان در مواردی که احتیاج به تعمیرات و یا تمیز کاری است، استفاده می شود.
این نوع شیرها معمولا در برج های با جریان متقاطع برای متعادل نمودن میزان آب بین حوضچه های توزیع کننده در یک سلول و یا بین سلهای متفاوت در یک سیستم خنک کننده چند سلولی استفاده می شود. در صورت طراحی مناسب، ممکن است برای قطع جریان ورودی در بعضی از حوضچه های توزیع کننده آب به منظور تمیز کاری و تعمیرات استفاده شود در حالیکه سایر قسمت ها در سرویس می باشد.
این شیرها که معمولا به صورت اتوماتیک عمل می کند برای جبران آب هدر رفته از برج خنک کننده تعبیه شده است.